aplikacja E8 google play app store
aplikacja Matura google play app store

Teksty nieliterackie - zadania z rozwiązaniami z języka polskiego dla ósmoklasistów

rodzaj testów: zadania i rozwiązania

2 teksty, 18 zadań.
Józef Bocheński, Teoria męstwa
Maria Ossowska, Rycerz w średniowieczu


Zadanie: 1 2
Zadanie 1.
Tekst nieliteracki

Józef Bocheński
TEORIA MĘSTWA

1. „Odważnym” nazywamy czyn, którym dany człowiek (czy zwierzę) stara się osiągnąć swój cel mimo grożącego przy tym niebezpieczeństwa. Nazwę „odwagi” nosi tendencja do takich czynów, skłonność do przełamywania niebezpieczeństw. Niezmiernie ważną rzeczą jest jednak zrozumienie, że męstwo jest czymś więcej niż odwaga: każde męstwo jest odwagą, ale nie każda odwaga jest męstwem.

2. Różnica między nimi polega najpierw na tym, że odważne może być także zwierzę, mężnym tylko człowiek. Mówimy bez trudności o odważnym psie, jeśli idzie na dzika bez obaw, o odważnym koniu i tak dalej – natomiast nie można mówić o mężnych zwierzętach: „mężnym” nazywamy tylko człowieka. Zatem męstwo zawiera w sobie jakiś czynnik specyficznie ludzki, tylko u człowieka spotykany.

Otóż jedyną zasadniczą różnicą między zwierzęciem a człowiekiem jest to, że człowiek posiada władze duchowe, rozum i wolę, których nie mają zwierzęta. Różnica między odwagą a męstwem polegać musi zatem na udziale rozumu i woli w męstwie i jego braku w odwadze jako takiej.

Ale to nie wystarcza: są mianowicie wypadki, w których także ludzi nazywamy „odważnymi”, nie przypisując im mimo to męstwa. [...] Bandyta wykonujący śmiały napad na bank jest niewątpliwie człowiekiem odważnym – ale zmysł etyczny zakazuje nazwać go „mężnym”. Mężny jest za to żołnierz na wojnie, podróżnik w niebezpieczeństwach żywiołowych, strażak przy pożarze. Wchodzi więc w rachubę jakiś czynnik etyczny [...].

3. Cztery cechy składają się zatem na pojęcie mężnego czynu. Taki czyn musi być odważny, ale poza tym rozumny, etyczny, połączony z wielkim niebezpieczeństwem. Do pojęcia odwagi nie wchodzi ani rozumność, ani etyczność i wystarcza jakiekolwiek niebezpieczeństwo.


Józef Bocheński, Dzieła zebrane. Etyka, Kraków 1995.
Zadanie 1.1.
Oceń prawdziwość poniższych informacji.
Odwaga ma szerszy zakres znaczeniowy od męstwa.
Męstwo i odwaga to pojęcia, które odnoszą się do zachowań zarówno zwierząt, jak i ludzi.
Zadanie 1.2.
W kontekście tekstu Józefa Bocheńskiego określ, które z poniższych zachowań można nazwać mężnym. Zaznacz właściwą odpowiedź.
Zadanie 1.3.
Uzupełnij zdanie.
Przywołane w tekście sytuacje napadu na bank, pracy strażaka przy pożarze czy walki żołnierza na wojnie to ,
które słuszność wywodu.
Zadanie 1.4.
Czy odbicie Rudego, bohatera Kamieni na szaniec, z rąk wroga, można nazwać czynem mężnym, czy – odważnym? Uzasadnij swoją odpowiedź, odwołując się do treści lektury.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 1.5.
Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią poszczególne części tekstu Teoria męstwa oznaczone numerami 1.–3.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 1.6.
Wypisz dwa przykłady środków językowych, za pomocą których autor osiągnął spójność tekstu.
Zadanie 1.7.
Podaj inny przymiotnik, którego pisownia przez „ż” ilustruje tę samą zasadę ortograficzną co w słowie „odważny”.
Następna strona

źródło: CKE
Polityka Prywatności